Mari: Bardzo się cieszę że zgodziłaś się udzielić mi wywiadu.
Chciałabym Cię spytać, co jest najważniejszym odkryciem jeśli chodzi o muzykę i jej wpływ na człowieka od początku?
Marta: Witaj kochana i kochani.:) Bardzo mi miło i bardzo dziękuję za zaproszenie do wywiadu. Cieszę się, że świadomość społeczna dotycząca muzyki i jej wpływu na rozwój dziecka jest coraz większa. Bardzo interesuje mnie temat oddziaływania muzyki na kształtowanie się osobowości dziecka oraz wpływ muzyki na nasz wszechstronny rozwój, stąd zdecydowałam się napisać pracę dyplomową dotyczącą właśnie tego zagadnienia. Tytuł mojej pracy dyplomowej to: „Oddziaływanie muzyki na osobowość dziecka w wieku przedszkolnym”. Myślę, że jednym z ważniejszych odkryć była dla mnie informacja o kształtowaniu słuchu dziecka na etapie prenatalnym. Skupię się przede wszystkim na tym etapie, ponieważ ma on ogromny wpływ na dalsze etapy rozwoju i kształcenia dziecka. Zmysł słuchu rozwija się między 16 a 20 tygodniem życia płodowego, a w 20.tygodniu mechanizm słyszenia działa już tak, jak u człowieka dorosłego. W tym czasie zaczyna się kształtować umiejętność rozróżniania bodźców akustycznych. Dziecko słyszy dźwięki o natężeniu powyżej 40 decybeli i o minimalnym czasie trwania 300 milisekund. W trzecim trymestrze pojawia się reakcja dziecka na dźwięk poprzez ruchy ciała, akcje serca, czynności mózgu, rytmiczne ruchy klatki piersiowej. W tym czasie „dziecko początkowo przejawia wrażliwość na wibracje, a nawet na silne pojedyncze dźwięki, a w dalszej kolejności na dźwięki coraz bardziej subtelne”. U dzieci, które w okresie prenatalnym miały częsty kontakt z muzyką widoczne były silne związki między nią, a pamięcią prenatalną czy uczeniem się. Dzieci, u których w okresie płodowym kładziono nacisk na muzykę, przejawiały duże skupienie, kiedy słyszały tę samą muzykę po urodzeniu, co zdaniem autora badań Peter Hepper’a świadczy o pamięci długotrwałej. W początkach „7.miesiąca ciąży obserwuje się reakcje motoryczne dziecka na muzykę i pierwsze „preferencje” muzyczne, przy czym bliźnięta dwujajowe mogą przejawiać odmienne reakcje na tę samą muzykę. D. B. Chamberlain, wykorzystując koncepcję inteligencji wielorakich H. Gardnera, przedstawił dowody na istnienie inteligencji muzycznej przed urodzeniem. Niektórzy psychologowie uważają, że zwłaszcza śpiew matki w okresie płodowym wpływa korzystnie na psychiczny i intelektualny rozwój, w tym na inteligencję muzyczną dziecka. Nadmienia się, że ruchy płodu będące reakcją na śpiew matki stanowią działania przyczyniające się nie tylko do rozwoju motorycznego, ale również wspomnianych funkcji psychicznych. Zauważono, że dzieci w okresie płodowym przejawiają preferencje do słuchania muzyki spokojnej, o stałym tempie i rytmie zbliżonym do częstotliwości uderzeń serca dorosłego. W szczególności preferują słuchanie kołysanek śpiewanych przez matki”.
Jak wykazały badania, na dziecko w okresie prenatalnym, uspokajająco wpływają kołysanki. Jeden ze sławnych skrzypków – Yehudi Menuhin stwierdził, że jego talent muzyczny wynikał po części z obecności tradycji muzycznych w rodzinie i jak się okazuję, jego rodzice od zawsze śpiewali i wykonywali muzykę, również przed jego przyjściem na świat.
Mari: Dlaczego muzyka ma tak dobry wpływ na człowieka?
Marta: Z badań wynika, że muzyka nie tylko pozytywnie oddziałuje na dziecko w okresie prenatalnym, ale również na przygotowującą się do porodu matkę. Kobiety, które objęto dwutygodniową muzykoterapią, wykazały znaczący spadek stresu, lęku i depresji poporodowej w stosunku do kobiet otaczanych jedynie ogólną opieką prenatalną
Noworodki przejawiają dużą wrażliwość muzyczną i są w pewnym sensie przygotowane na muzykę. W okresie płodowym istnieje wczesna świadomość muzyczna, co wykazały badania prenatalnej wrażliwości muzycznej. Przeprowadzono eksperyment, w którym wzięły udział kobiety w 20.tygodniu ciąży. Ich zadaniem było odtwarzanie dostarczonego przez badaczy utworu muzycznego w okresie tygodnia 30 minut dziennie. Trzy tygodnie po urodzeniu dziecka zaobserwowano zachowania dziecka, w których widoczna była reakcja na muzykę słuchaną przez matkę w trakcie eksperymentu. Słysząc tę muzykę dzieci natychmiast uspokajały się. Dzieci mające kontakt z muzyką śpiewaną przez ich matkę w okresie prenatalnym, po narodzinach słysząc głos i śpiew swojej mamy sprawiają wrażenie zasłuchanych, uśmiechają się, okazują zadowolenie ruchem, wpatrują się w osobę śpiewającą oraz szybciej niż inne dzieci zaczynają wydawać przypadkowe dźwięki muzyczne. Dzieci w łonie matki przejawiają upodobania do określonej muzyki, przy której po narodzinach chętnie relaksują się i zasypiają. W przypadku słuchania muzyki klasycznej pobudzane zostają głównie rejony prawej półkuli mózgu, w której jest przetwarzane wysokość i barwa dźwięku w odniesieniu do bodźców muzycznych. Natomiast inna muzyka w mniejszym stopniu porusza te rejony mózgu, zaś wpływa na lewą półkulę. Mózg dziecka po narodzinach posiada elementarne wyczucie tonalności oraz jest przygotowany do odbioru muzyki.
Muzyka ma tak dobry wpływ na człowieka, ponieważ wszechstronnie rozwija. To właśnie dzięki muzyce, dzieci dużo lepiej przyswajają naukę m.in. języków obcych, więc im częsty kontakt z muzyką w dzieciństwie tym dużo łatwiejsza i przyjemniejsza nauka w późniejszym etapie rozwoju życia dziecka – na etapie przedszkola, szkoły podstawowej oraz średniej.
Mari: A co jeśli mamy w ciąży słuchają lub puszczają swoim dzieciom np. disco-polo albo metal?
Jaki repertuar polecasz dla mam i ich dzieci?
Marta: Bardzo istotny dla rozwoju dziecka w okresie prenatalnym jest rodzaj muzyki słuchanej przez jego mamę w ciąży. Wszystkie te dźwięki, które obecne są w hałasie, w ciężkiej muzyce rockowej, czy dźwięki o niskiej częstotliwości obecne w muzyce heavy-metalu, działają niekorzystnie zarówno na samopoczucie matki, jak i jej dziecka. Dla przeciwieństwa można porównać dźwięki o wysokiej częstotliwości, które działają bardzo korzystnie na rozwój słuchu, inteligencji, a także wykazują działania relaksujące. Takie dźwięki dostępne są w muzyce wielkich mistrzów barokowych takich jak: J. S. Bach, A. Vivaldi, G. F. Haendel oraz w muzyce klasycznego kompozytora W. A. Mozarta. Muzyka tego twórcy jest lekka i uporządkowana jak przystało na epokę klasycyzmu. Utwory te wypełnione są radością, co ma ogromny wpływ na rozwój emocjonalny dziecka. Słysząc taką muzykę, dziecko ma poczucie bezpieczeństwa oraz pokoju jednocześnie rozwijając swój umysł i słuch.
Mari: Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem że ambitna muzyka kreuje ambitnych ludzi?
Tak, zdecydowanie zgadzam się z tym stwierdzeniem. Sięgając po muzykę m.in. klasyczną decydujemy się na wsłuchiwanie się w bardzo bogatą harmonię oraz dużą ilość różnych dźwięków, które zatrzymują nas w świecie muzyki i zapraszają do niego (w przeciwieństwie do muzyki m.in. disco-polo, która oparta jest na bardzo prostej i wręcz ogłupiającej harmonii czy brzmieniach). Słuchając muzyki ambitnej, którą jest m.in. muzyka klasyczna otwiera się nasz umysł oraz rozwijają się takie zjawiska jak koncentracja. W dzisiejszym świecie małe dzieci atakowane są bardzo dużą ilością bodźców, które dostarczane są im z różnych stron. Dlatego coraz więcej dzieci ma naprawdę duży problem z koncentracją, a to właśnie dzięki koncentracji, dziecko może osiągnąć piękne i wspaniałe rzeczy. W związku z tym bardzo, bardzo zachęcam rodziców, którzy mają małe dzieci, ale również jak i starsze, do wprowadzania dziecka w świat pięknej i ambitnej muzyki. Efekty tego będą bardzo widoczne oraz wspaniałe.
Mari: Bardzo dziękuję za odpowiedzi!